Zamierzenia Komisji Europejskiej zostaną poddane szerokim konsultacjom ze wszystkimi interesariuszami. Nastąpi to po trzech latach od przyjęcia przez Parlament Europejski rezolucji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczącego odpowiedzialności robotów i sztucznej inteligencji. W kwietniu 2018 r. wszystkie państwa członkowskie podpisały deklarację o współpracy w tej dziedzinie. Kolejnym krokiem ma być skoordynowany plan w sprawie sztucznej inteligencji, opracowany przez Komisję wraz z państwami członkowskimi. Ma on zagwarantować spójne zasady transgraniczne, zachęcające europejskie gałęzie przemysłu do współpracy. Wykorzystanie sztucznej inteligencji na terenie Unii Europejskiej będzie spójne pod względem poziomu bezpieczeństwa i ochrony, a także unijnych zasad etycznych.
Sztuczna inteligencja jest jedną ze strategicznych technologii XXI wieku, zarówno w Europie, jak i na świecie. Przynosi pozytywne zmiany gospodarce europejskiej, zwiększając innowacyjność, produktywność, konkurencyjność i dobrobyt.
Unijna koordynacja
Zharmonizowane ramy polityczne Unii Europejskiej dotyczące danych umożliwiłyby zwiększenie zaufania i wsparcie dla projektu sztucznej inteligencji w Europie. Na tej podstawie możliwe byłoby stworzenie jednolitego rynku cyfrowego. Celem miałoby być podniesienie wydajności przedsiębiorstw mających siedzibę w Europie.
W państwach trzecich, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, Chinach, Rosji i Izraelu, opracowywane są już różne modele etycznego rozwoju i wdrażania sztucznej inteligencji. Parlament Europejski uznaje, że technologia ta jest pozbawiona granic i wymaga współpracy wykraczającej poza państwa członkowskie Unii.
Wszystkim zależy na rozwoju systemów opartych na sztucznej inteligencji. Jednak politycy europejscy chcą, aby odbywał się on zgodnie z wartościami i wolą człowieka. Chodzi o nienaruszanie praw podstawowych człowieka w przypadku nieetycznego zastosowania sztucznej inteligencji.
Kontrowersje
Wiele kontrowersji wzbudził „wyciek” projektu pięcioletniego zakazu wprowadzania technologii rozpoznawania twarzy w przestrzeni publicznej. Warto podkreślić, że obecnie takie rozwiązania stanowią kluczowy element wielu systemów bezpieczeństwa. Jednak po negatywnej reakcji państw członkowskich Komisja Europejska wycofała się z tego pomysłu. Stanowisko polskiego Ministerstwa Cyfryzacji w stosunku do propozycji unijnych biurokratów było sceptyczne. Strona polska podkreślała, że wprowadzenie takiego zakazu w Unii Europejskiej jest niekorzystne ze względu na konkurencję krajów spoza Unii. Zatrzymanie lub spowolnienie postępu nie ma sensu. Rozwoju technologicznego nie da się zatrzymać. W Azji i Stanach Zjednoczonych nikt nie myśli o takich restrykcjach. Bez względu na europejskie ograniczenia, tego typu narzędzia byłyby tam i tak rozwijane.
W Polsce prace nad założeniami do polityki rozwoju sztucznej inteligencji rozpoczęły się już w 2017 r. Prowadzone były szerokie konsultacje ze środowiskami biznesowymi i naukowymi. W wyniku tych prac, pod koniec 2018 r.. powstał raport, w którym znalazły się założenia do strategii sztucznej inteligencji. Na tej podstawie opracowano projekt strategii, którą poddano konsultacjom w 2019 r. Pod koniec lutego rząd ma zatwierdzić „Politykę rozwoju sztucznej inteligencji na lata 2020‒2027”.
Odpowiedzialność
Ekspansja sztucznej inteligencji do niemal wszystkich obszarów życia oraz gospodarki sprawia, że jej rozwój jest w centrum zainteresowania środowisk biznesowych i władz państwowych. Wspierając ten rozwój nie należy jednak zapominać o odpowiedzialności za funkcjonowanie systemów opartych na sztucznej inteligencji. W tym zakresie należy wypracować konkretne regulacje prawne. Komisja Europejska odwołuje się w tym przypadku do wykorzystywanych już rozwiązań opartych na zasadzie ryzyka i odpowiedzialności za produkt niebezpieczny. Należy ściśle określić zakres personalnej odpowiedzialności za tworzone systemy i wskazać, kto może je tworzyć.
Z drugiej strony trzeba wziąć pod uwagę użytkowników sztucznej inteligencji. Ich prawa muszą być zagwarantowane, zwłaszcza w sytuacji konfliktu z wielkimi korporacjami, które w swoich kontaktach z klientami wykorzystują rozwiązania oparte na algorytmach. Mają one przewagę nad konsumentem i mniejszymi podmiotami gospodarczymi. Chodzi o to, aby jej nie nadużywały. Istotnym problemem jest zagwarantowanie konsumentom ochrony ich danych osobowych i dostępu do informacji na temat sposobu ich wykorzystywania. Parlament Europejski wezwał Komisję Europejską do zapewnienia, aby zastosowania oparte na sztucznej inteligencji nie wykorzystywały danych pochodzących z wielu źródeł bez uzyskania zgody osoby, której te dane dotyczą. Jednocześnie zobowiązał Komisję do stworzenia ram zapewniających, aby zgoda udzielona przez osobę, której dane dotyczą, umożliwiała generowanie danych tylko w zamierzonych celach. Systemy sztucznej inteligencji nie mogą przechowywać ani ujawniać poufnych danych osobowych bez wyraźnej zgody ze strony źródła tych danych.
Uczciwa konkurencja
Sztuczna inteligencja może stanowić czynnik umożliwiający rozwój MŚP, lecz jednocześnie zwiększa efektywność dużych podmiotów. Należy wypracować takie rozwiązania legislacyjne, które będą zapobiegać zakłóceniom procesów rynkowych i uczciwej konkurencji. Działania i zastosowania sztucznej inteligencji powinny być zgodne z zasadami etycznymi i stosownym prawem krajowym, unijnym i międzynarodowym. Parlament Europejski postulował utworzenie karty etycznej najlepszych praktyk w zakresie sztucznej inteligencji i robotyki, która obowiązywałaby przedsiębiorstwa i ekspertów. Wskazywał także na poszanowania prawa obywateli do życia poza Internetem oraz zapewnienia braku dyskryminacji tych obywateli, co do których nie zapisano żadnych danych.
Stosowanie systemów sztucznej inteligencji musi być jasno określone w interakcjach z użytkownikami. Sztuczna inteligencja nie może wymknąć się spod kontroli człowieka. Jednak wiele przykładów świadczy o bezskuteczności działań, których celem jest objęcie regulacjami tego obszaru. Świat już od dawna jest globalną wioską. Objęcie prawnym gorsetem obszaru Unii Europejskiej nie powstrzyma niekontrolowanego rozwoju sztucznej inteligencji w innych regionach kuli ziemskiej.
