Warto mieć na uwadze, że PUP będzie poszukiwał na to miejsce w pierwszym rzędzie Polaka. PUP musi bowiem trzymać się przepisów określonych w tzw. modelu uzupełniającego zatrudnienia obcokrajowców, chodzi o naturalną ochronę krajowego rynku przed zalewem zagranicznych pracowników. Jeśli jednak oferta zatrudnienia Polaka w firmie będzie „wisieć” co najmniej 14 dni i nikt się nią nie zainteresuje, albo w ciągu 21 dni ogłoszona rekrutacja nie wyłoni odpowiedniego kandydata do pracy, starosta ma obowiązek wydać firmie poszukującej pracownika zaświadczenie o tzw. braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy. Zaświadczenie to będzie potrzebne przy późniejszym staraniu się w Urzędzie Wojewódzkim o zezwolenie na pracę dla cudzoziemca.
Co musi mieć przyszły pracownik?
Cudzoziemiec, który chce podjąć u nas pracę, musi mieć polską wizę lub inny dokument legalizujący jego pobyt w Polsce tj. np. zezwolenie na pobyt czasowy, potwierdzone tzw. kartą pobytu (tzw. tytułem pobytowym). Przed przyjazdem do Polski powinien w swoim kraju udowodnić urzędom, że ma odpowiednią kwotę wystarczającą na pokrycie kosztów związanych z pobytem w naszym kraju – w tym kosztów zakwaterowania i wyżywienia oraz podróży powrotnej do państwa pochodzenia lub zamieszkania. Jest to zabezpieczenie zarówno dla niego, jak i dla polskiej administracji na wypadek, jeśli z pracą coś nie wypali – nie może on przecież zostać bez środków do przetrwania. Dokument, który ułatwi zatrudnienie cudzoziemca, to tzw. przyrzeczenie zatrudnienia. Wydaje je wojewoda, jest to rodzaj „promesy” do uzyskania zezwolenia na pracę. Uzyskanie takiego przyrzeczenia jest niezbędne, by cudzoziemiec mógł odebrać w swoim kraju wizę lub zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce (tytuł pobytowy). Jeśli jednak przyszły pracownik, którego firma chce zatrudnić, już posiada takie dokumenty i mieszka w Polsce, można od razu wystąpić dla niego o zezwolenie na pracę.
Zezwolenia muszą być
Bez względu na formę zatrudnienia pracownik z kraju pozaunijnego musi mieć zezwolenie na pracę (lub zezwolenie na pracę sezonową). Wniosek o jego wydanie powinna złożyć firma w Urzędzie Wojewódzkim właściwym dla jej siedziby, na 30 dni przed planowanym terminem zatrudnienia (przy zezwoleniu na pracę sezonową – u starosty). Zezwolenie jest ważne tylko przez czas wskazany w dokumencie, który wydaje wojewoda, nie dłużej jednak niż przez trzy lata. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, może skrócić dopuszczalny okres pracy cudzoziemców. Długość okresu ważności zezwolenia może zatem różnić się pomiędzy województwami i warto to na bieżąco śledzić.
Uproszczone zasady zatrudniania
Firma, chcąc zatrudnić więcej cudzoziemców, może wystąpić dla nich o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Otrzymują oni wówczas karty pobytu, co uprawnia ich do podjęcia pracy. Nie zawsze jest to jednak konieczne. Uproszczone zasady zatrudniania zostały zapisane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. Przewiduje ono możliwość dopuszczenia cudzoziemca do pracy w tzw. trybie uproszczonym, bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę, ale jedynie na podstawie przyjętego przez PUP oświadczenia właściciela firmy, że chce on powierzyć wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Warto wiedzieć, że zezwolenia na pracę nie muszą mieć mieszkańcy sześciu krajów – Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Rosji, Armenii i Ukrainy. Chcąc zatrudnić obywatela któregoś z nich, wystarczy złożyć i zarejestrować w PUP (właściwym dla siedziby firmy) oświadczenie o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi pracy. Powinno ono wpłynąć do urzędu zanim jeszcze obcokrajowiec rozpocznie pracę. Umowę, niezależnie od jej formy (o pracę, zlecenie, czy o dzieło) trzeba podpisać i mieć też jej wersję w języku ojczystym cudzoziemca. Nic „na gębę”. W przeciwnym razie zatrudnianie będzie postrzegane przez administrację jako zatrudnienie na czarno, za co grożą upomnienia i sankcje karne. W tym oświadczeniu trzeba zaznaczyć, od kiedy i do kiedy cudzoziemiec będzie wykonywał pracę. Może on pracować łącznie przez okres 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Okres 6 miesięcy pracy w ciągu kolejnych 12 miesięcy można przerywać. Nie ma przy tym też znaczenia, u ilu pracodawców będzie cudzoziemiec pracować przez te pół roku.
Płacimy ZUS
Po podpisaniu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej z cudzoziemcem należy w ciągu tygodnia zgłosić go do ZUS, czyli do ubezpieczenia społecznego. Oprócz składki podstawowej trzeba odprowadzać część pieniędzy na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, dokładnie na tych samych zasadach, na jakich robią to Polacy.
Szczegółowe zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz rozporządzenie wykonawcze MRPiPS z 2015 roku.
