Od 1 kwietnia 2020 roku obowiązuje ustawa 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadziła rozwiązania zaproponowane w ramach tzw. tarczy antykryzysowej (dalej ustawa o przeciwdziałaniu koronawirusowi). Ustawa ta doczekała się już nowelizacji (w ramach tzw. tarczy 2.0). Uchwalona 9 kwietnia 2020 r. ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 wprowadziła kilka modyfikacji w dotychczasowych rozwiązaniach, rozszerzając m.in. krąg uprawnionych do korzystania z pomocy państwa.
Obok innych zmian, nowe przepisy rozszerzyły krąg mikroprzedsiębiorców, którzy są uprawnieni do korzystania z tzw. mikropożyczki, czyli pożyczek do 5 tys. zł. Dotychczas mogli z niej korzystać tylko mikroprzedsiębiorcy, którzy zatrudniali pracowników. Teraz takiego warunku już nie ma, co oznacza, że z pożyczek mogą korzystać także firmy jednoosobowe. Zamiast utrzymania zatrudnienia trzeba natomiast prowadzić działalność firmy (nie można jej zlikwidować) przez trzy miesiące od udzielenia mikropożyczki.
Pomoc tylko dla mikroprzedsiębiorców
Ustawa o przeciwdziałaniu skutkom koronawirusa przewiduje, że starosta może, na podstawie umowy, udzielić ze środków Funduszu Pracy jednorazowo pożyczki na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy.
Pożyczki nie są zatem dostępne dla wszystkich przedsiębiorców, a jedynie dla tych, którzy spełniają warunki z definicji mikroprzedsiębiorcy. A za takiego uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie dwa warunki. Pierwszy, to zatrudnianie średniorocznie mniej niż 10 pracowników. Drugi, to osiąganie rocznego obrotu netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczających równowartości w złotych 2 mln euro. Upraszczając, chodzi zatem o takie firmy, które zatrudniają mniej niż 10 osób i mają przychody niższe niż wspomniane 2 mln euro.
Zgodnie z nowymi przepisami, warunkiem otrzymanie mikropożyczki jest to, by mikroprzedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą przed 1 marca 2020 r. Pożyczka może być udzielona do wysokości 5 tys. zł. Oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski.
Okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 12 miesięcy, z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.
Wniosek o pożyczkę po ogłoszeniu naboru
Aby otrzymać mikro pożyczkę, trzeba złożyć odpowiedni wniosek. Wniosek o pożyczkę składa się do powiatowego urzędu pracy, właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, po ogłoszeniu naboru.
Wniosek można złożyć osobiście. Można to zrobić do specjalnych skrzynek Bezpośrednia obsługa interesantów była dotychczas wstrzymana, ale po weekendzie majowym urzędy otwierają się przy zachowaniu norm sanitarnych. Można to też zrobić elektronicznie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl (formularz PSZ-PKDG). Taki wniosek musi być podpisany albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym, albo profilem zaufanym. Ten ostatni łatwo można sobie założyć za pośrednictwem banku, z usług którego korzystamy. Jego założenie z konta internetowego trwa nie dłużej niż kilka minut.
Składając wniosek, przedsiębiorca musi złożyć szereg oświadczeń, w tym: że nie ubiegał się już wcześniej o mikropożyczkę, że nie złożył takiego wniosku w innym urzędzie pracy, że zapoznał się z warunkami ubiegania się o mikropożyczkę, że jest mikroprzedsiębiorcą, oraz że zobowiązuje się wykorzystać środki z pożyczki zgodnie z jej przeznaczeniem. Wszystkie te oświadczenia składa pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania.
Większość pożyczek do umorzenia po 3 miesiącach
Dotychczas przepisy przewidywały, że mikropożyczka wraz z odsetkami na wniosek mikroprzedsiębiorcy podlega umorzeniu, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca ten przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w stosunku do stanu zatrudnienia na 29 lutego 2020 r. Jeżeli warunek zostanie spełniony, przedsiębiorca ma 14 dni na złożenie wniosku o umorzenie licząc od 24 lipca 2020 (3 miesiące od 24 kwietnia 2020 r.).
Obecnie w związku z poszerzeniem kręgu uprawnionych, umorzenie to będzie możliwe, jeśli mikroprzedsiębiorca będzie prowadził działalność przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Warunek ten będzie miał zastosowanie do wszystkich pożyczek, tj. również tych, które zostały udzielone przed wejściem w życie przepisów znowelizowanych w ramach nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu koronawirusowi. Co ciekawe, rząd założył, że umorzonych zostanie około 90% udzielonych w ten sposób pożyczek, co ma kosztować budżet 8,7 mld zł. Co istotne, taka umorzona pożyczka nie stanowi przychodu przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów podatkowych. Nie ma zatem konieczności zapłacenia podatku od umorzonej kwoty.
Warto zwrócić uwagę, że we wniosku o umorzenie mikroprzedsiębiorca składał będzie oświadczenia, że prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Oświadczenie to pożyczkobiorca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
