Już tylko kilka dni zostało na złożenie zgłoszenia na tzw. mały ZUS. Przedsiębiorca, który chce korzystać z tego rozwiązania, musi prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, a jego przychód nie może przekraczać 120 tys. zł rocznie. Czas na zgłoszenie mija z końcem stycznia 2021 roku.
Jeśli w poprzednim roku przedsiębiorca zakończył lub zawieszał działalność, przez co prowadził ją tylko przez część roku, limit, którego nie mógł przekroczyć przychód z działalności, jest odpowiednio niższy. Ustala się go przez podzielenie 120 000 zł przez liczbę dni kalendarzowych poprzedniego roku i pomnożenie otrzymanego wyniku przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Otrzymany wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy; w górę – jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół – jeśli jest niższa.
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne można opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej. Przy czym, jeżeli przedsiębiorca korzystał z małego ZUS w 2019 roku lub w styczniu roku 2020, okres ten wlicza się zarówno do 36, jak i 60 miesięcy kalendarzowych.
Ulga z plusem nie dla wszystkich
Z ulgi nie mogą korzystać przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku (czyli 2020) prowadzili działalność gospodarczą krócej niż 60 dni (i równocześnie podlegali ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia tej działalności krócej niż 60 dni).
Z ulgi nie mogą też korzystać przedsiębiorcy, którzy rozliczali się w formie karty podatkowej i byli zwolnieni z VAT-u (obydwa warunki muszą być spełnione łącznie), a także tacy, którzy podlegali ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu, także z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej).
Składek w ramach małego ZUS plus nie może też opłacać przedsiębiorca, który wykonuje dla byłego bądź obecnego pracodawcy to, co robił dla niego jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Teoretycznie z ulgi nie mogą korzystać też przedsiębiorcy, którzy spełniają warunki do opłacania preferencyjnych składek, tj. składek od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 30 procent minimalnego wynagrodzenia (ulga na start).
Mały ZUS plus może jednak opłacać przedsiębiorca, który skorzystał wcześniej z ulgi na start (można jednak zrezygnować z korzystania z tego uprawnienia) oraz z preferencyjnych składek. Nie można też opłacać składek mały ZUS plus w pierwszym roku prowadzenia działalności.
Pierwszy raz ZUS na plus
Przedsiębiorca, który prowadził działalność gospodarczą w 2020 roku i nie korzystał wcześniej z takiego rozwiązania, musi wyrejestrować się z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 10, 05 12 (jeśli na 31 grudnia 2020 roku podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej) albo wyrejestrować się z ubezpieczeń (ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72 (jeśli na 31 grudnia 2020 roku zakończył się okres 24 miesięcy korzystania z preferencyjnych składek). Następnie konieczne jest zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli przedsiębiorca podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy). Dokumenty te muszą trafić do ZUS najpóźniej do 1 lutego 2021 roku.
Natomiast przedsiębiorcy, którzy w roku 2020 korzystali już z małego ZUS plus i nadal chcieliby z tego rozwiązania korzystać, nie muszą podejmować żadnych działań ani też składać jakichkolwiek dokumentów.
Po rozpoczęciu lub wznowieniu
Przedsiębiorca, który rozpocznie lub wznowi działalność gospodarczą później niż w styczniu 2021 roku, a który prowadził ją w roku 2020 (przynajmniej 60 dni) i z tytułu której nie korzystał w 2020 z małego ZUS plus, powinien złożyć zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (ZUS ZUA) albo – jeśli podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu – zgłoszenie do tego ubezpieczenia (ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób z rentą przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).
Dokument ten musi przekazać do ZUS w terminie 7 dni, liczonych od pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub jej wznowienia. Rozpoczynając lub wznawiając w tych samych warunkach działalność w styczniu 2021 roku, na złożenie tego samego zgłoszenia przedsiębiorca ma natomiast czas najpóźniej do 1 lutego 2021.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym osoby, która rozpocznie lub wznowi prowadzenie działalność gospodarczej w styczniu 2021 roku nastąpi od dnia wskazanego we wniosku, jeśli zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie do końca tego miesiąca, a jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni – gdy zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych zostanie dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Niedochowanie wskazanych terminów na dokonanie zgłoszenia będzie skutkowało objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym dopiero od dnia złożenia zgłoszenia.
Zwykłe składki w górę
Warto jeszcze przypomnieć, że na początku roku tradycyjnie wzrosły zwykłe składki ZUS dla przedsiębiorców nie korzystających z żadnych ulg. Od stycznia składki ZUS razem z ubezpieczeniem chorobowym to 1457,49 zł (w 2020 roku było to 1431,48 zł). Poszczególne składki wynoszą: składka emerytalna – 615,93 zł, składka rentowa – 252,43 zł, składka chorobowa (dobrowolna) – 77,31 zł, składka wypadkowa – 52,70 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne – 381,81 zł.
Składka na fundusz pracy wzrosła z 76,84 zł do 77,31 zł.
Z kolei suma składek dla nowych przedsiębiorców wynosi obecnie 647,59 zł (łącznie z ubezpieczeniem chorobowym). Do końca 2020 roku było to 609,14 zł.
Przypomnijmy, że w okresie pierwszych 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składki emerytalnej, rentowej, chorobowej, wypadkowej oraz składki na Fundusz Pracy. W tym czasie obowiązkowa jest jedynie składka zdrowotna. Natomiast w okresie kolejnych 24 miesięcy przedsiębiorcę obowiązują wszystkie składki ZUS (z wyjątkiem składki na Fundusz Pracy), lecz w wartościach preferencyjnych. Dopiero po upływie 30 miesięcy przedsiębiorca zobowiązany jest do odprowadzania wszystkich składek ZUS w pełnej wysokości.
Składki w nowej wysokości będą płacone pierwszy raz w lutym, w rozliczeniu za styczeń 2021 roku.
