Przedsiębiorstwo aktywne innowacyjnie to takie, które w badanym okresie wprowadziło przynajmniej jedną innowację produktową lub procesów biznesowych lub realizowało w tym okresie przynajmniej jeden projekt innowacyjny.
Jak poinformował ostatnio Główny Urząd Statystyczny, w latach 2018–2020 aktywność innowacyjną wykazało 36,7 proc. przedsiębiorstw przemysłowych oraz 33 proc. firm usługowych. Eksperci PIE zwrócili uwagę, że to największa aktywność innowacyjną polskich firm w historii pomiaru. „W porównaniu z latami 2017–2019 udział firm aktywnych innowacyjnie wzrósł o 15 pkt. proc. w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych oraz o 19,3 pkt. proc. w przypadku usługowych” – zauważył PIE.
Eksperci zwrócili uwagę, że najbardziej innowacyjnymi przedsiębiorstwami przemysłowymi są te zajmujące się wytwarzaniem i przetwarzaniem koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (62,5 proc. firm z tej kategorii wdrożyło innowacje). Na drugim miejscu znajduje się produkcja wyrobów farmaceutycznych oraz leków. Najmniej innowacyjne w Polsce są firmy zajmujące się produkcją odzieży (21,6 proc. przedsiębiorstw odzieżowych wdrożyło innowacje). W przypadku firm usługowych najbardziej innowacyjny jest sektor ubezpieczeń, reasekuracji oraz funduszy emerytalnych (85,1 proc.), a najmniej – transport lądowy oraz rurociągowy (20,2 proc.). Na drugiej pozycji od końca, znajduje się transport wodny (23,3 proc.).
Jak zaznaczono, przedsiębiorstwa usługowe wydają coraz więcej na działalność innowacyjną, natomiast przemysłowe – mniej. Nakłady na innowacje poniesione w 2020 r. w przedsiębiorstwach usługowych wyniosły 18,4 mld zł. W 2018 r. było to 13,1 mld zł. Wydatki na innowacje w przedsiębiorstwach przemysłowych na przestrzeni dwóch lat (2018-2020) spadły o 3 mld zł i wynoszą obecnie 20,4 mld zł.
„Mimo tego spadku odsetek firm przemysłowych, które w latach 2018-2020 wdrożyły chociaż jedną innowację wzrósł o 12,5 pkt. proc. w porównaniu z latami 2017–2019” – podkreślili analitycy w najnowszym wydaniu „Tygodnika Gospodarczego PIE”. Dodano, że większy skok zanotowały firmy usługowe – wzrost o 18,9 pkt. proc. „W przypadku obu typów przedsiębiorstw częściej wdrażano innowacje procesów biznesowych niż innowacje produktowe” – dodano. W porównaniu z latami 2017–2019 usługi wyprzedziły przemysł w pięciu na siedem kategorii innowacji procesów biznesowych.
Największy udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw wprowadzających innowacje miały duże jednostki (o liczbie pracujących 250 osób i więcej). „Zarówno w usługach, jak i w przemyśle, to właśnie duże przedsiębiorstwa najczęściej wdrażały innowacje procesów biznesowych (odpowiednio 58,1 proc. oraz 61,1 proc.)” – stwierdzono. Przedsiębiorstwa usługowe najczęściej skupiały się na rozwijaniu nowych lub ulepszaniu zasad działania wewnątrz firmy. Natomiast przedsiębiorstwa przemysłowe głównie koncentrowały się na tworzeniu nowych lub ulepszaniu istniejących metod wytwarzania wyrobów.
Według analityków za dynamiczny wzrost aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw może odpowiadać COVID-19 – „pandemiczne ograniczenia w przemieszczaniu się wymusiły na firmach przyspieszenie procesu transformacji cyfrowej”. Zwrócono uwagę, że dla wielu sektorów koniecznością okazała się implementacja chmury, wejście w e-commerce czy oferowanie telepracy. „Widać to szczególnie w usługach, w których w porównaniu z 2019 r. zaobserwowaliśmy aż 140-proc. wzrost liczby przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie” – podkreślono.
W opinii PIE, tak gwałtowny wzrost może wynikać z szukania alternatywnych metod dotarcia do klientów podczas lockdownu. Dodano, że mniejszy, ale wciąż imponujący wzrost liczby przedsiębiorstw przemysłowych (o 69 proc.) wykazujących aktywność innowacyjną może wynikać z mniejszej skłonności firm przemysłowych do wdrażania kosztownych innowacji w wysokie technologie w sytuacji niepewności gospodarczej spowodowanej kryzysem.
„Obecnie brakuje pewności co do kontynuacji trendu wdrażania nowych technologii. Podobnie jak w przypadku pandemicznego wzrostu znaczenia e-commerce – nie wiadomo czy aktywność innowacyjna pozostanie w tym samym trendzie po całkowitym zniesieniu ograniczeń COVID-owych” – podsumowano.
PAP
