13 lipca upływa termin na zgłoszenie danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) przez spółki wpisane do KRS przed 13 października 2019 r. Pierwotnie termin zgłoszenia do CRBR miał upłynąć 13 kwietnia, ale został przesunięty przez przepisy o zwalczaniu COVID-19 (przepisy tzw. tarczy antykryzysowej).
Spółki wpisane do KRS po 13 października 2019 r. informacje do CRBR powinny zgłaszać w terminie 7 dni od wpisu do KRS. Wszystkie spółki, niezależnie od terminu wpisu do KRS, mają także obowiązek aktualizują danych w CRBR w ciągu 7 dni od zmiany przekazanych informacji.
Zgłoszenia elektronicznie
W przepisach mowa jest o zgłoszeniu, które jest składne w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Wzór dokumentu elektronicznego jest dostępny w Centralne Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (nr wzoru 2019/08/22/8410). W praktyce zgłoszenia dokonuje się przy wykorzystaniu odpowiedniego formularza generowanego na stronie https://www.podatki.gov.pl/crbr/
Zgłoszenia do CRBR dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji spółki. Nie ma możliwości powierzenia tego zadania innym osobom.
Zgłoszenie do CRBR musi być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Urzędowe poświadczenie odbioru (UPO) zgłoszenia jest wydawane dopiero po przeprowadzeniu pozytywnej weryfikacji struktury logicznej zgłoszenia pod względem zgodności ze wzorem dokumentu elektronicznego i spójności danych oraz ważności kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. Tym samy osoba uprawniona do reprezentowania spółki musi posiadać profil zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny, w którego certyfikacie ujawniony jest numer PESEL reprezentanta spółki.
Baz beneficjentów spółek
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) to system gromadzący informacje o osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Rejestr został utworzony na mocy ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która wdraża przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. IV dyrektywa AML). Aby zapewnić transparentność w obrocie gospodarczym, Parlament Europejski zobowiązał państwa członkowskie do stworzenia rejestrów, które gromadzą informacje o beneficjentach rzeczywistych podmiotów prawnych, zarejestrowanych na ich terytorium. Jednym z głównych zadań CRBR jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Rejestr gromadzi dane dotyczące beneficjentów rzeczywistych spółek: jawnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych, z ograniczoną odpowiedzialnością; prostych spółek akcyjnych (od 1 marca 2021 r.); akcyjnych, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Wysokie kary
W przypadku niedokonania niezgłoszenia do CRBR nakładane są kary administracyjne w wysokości do 1 mln zł. Jak wynika z Komunikatu KNF nr 9 w sprawie instytucji „czynnego żalu” przy zgłaszaniu informacji do CRBR, w przypadku niezłożenia w terminie danych do CRBR podmioty zobowiązane nie mogą się powoływać na czynny żal, który jest instytucją prawa podatkowego. Złożenie czynnego żalu jest zatem bezprzedmiotowe i nie chroni przed karami administracyjnymi. Kara administracyjna może zostać nałożona przez uprawniony organ po wszczęciu postępowania administracyjnego, w trakcie, którego strona postępowania ma możliwość wykazania wszystkich okoliczności jak i dowodów w sprawie. Dlatego do czasu wszczęcia postępowania wnioski dotyczące niewypełnienia obowiązku zgłoszenia informacji do CRBR w ustawowym terminie pozostaną bez rozpatrzenia.
Zgłaszane dane powinny odpowiadać rzeczywistości. Osoba, która zgłasza i aktualizuje dane, ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CRBR nieprawdziwych danych, a także za niezgłoszenie w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do rejestru. W związku z tym zgłoszenie zawiera oświadczenie osoby zgłaszającej o prawdziwości zgłaszanych informacji (jest ono składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia). Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba zgłaszająca i aktualizująca informacje o beneficjentach rzeczywistych nie ponosi odpowiedzialności.
