Pojęciem „podatek u źródła” (WHT – Withholding Tax) określa się zryczałtowane podatki dochodowe (od osób fizycznych i od osób prawnych) pobierane przez płatników, którzy mają miejsce zamieszkania, siedzibę lub tzw. zagraniczny zakład w państwie, gdzie powstaje dochód.
W polskich realiach o podatku u źródła mówi się w kontekście podatku pobieranego od niektórych dochodów uzyskiwanych w Polsce przez nierezydentów będących osobami fizycznymi lub innymi podmiotami. W niektórych przypadkach jest on pobierany także od rezydentów (np. przy wypłacie dywidendy do podmiotu krajowego).
Podatek u źródła pobierany jest w zakresie CIT m.in. od przychodów uzyskiwanych przez nierezydentów z tytułu: odsetek, praw autorskich i praw pokrewnych, opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej, sportowej, doradczej, księgowej, a także z tytułu niektórych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej.
Nowe zasady poboru
W październiku 2018 roku uchwalona została w zakresie WHT istotna zmiana. Polegała ona na wprowadzeniu w pewnym zakresie (w miejsce ulgi stosowanej już w momencie wypłaty należności przez płatnika) obowiązku poboru podatku przez płatnika według polskiej stawki, połączonego z procedurą dokonania zwrotu podatku (ang. tax refund). Nowe zasady poboru podatku dotyczą sytuacji, w której podatnik od tego samego płatnika w jednym roku kalendarzowym osiąga przysporzenie w kwocie przewyższającej dwa miliony złotych.
Nowy mechanizm poboru podatku przewiduje obowiązek poboru WHT, jeżeli łączna kwota wypłacanych należności przekracza kwotę dwóch milionów złotych. Wówczas podatek u źródła pobierany jest od należności przekraczających tę kwotę. Tak rozumiane zasady poboru podatku u źródła stosuje się bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Nowe zasady miały zacząć obowiązywać już dawno. Tak się jednak nie dzieje, z uwagi na decyzje ministra finansów.
Kolejne odroczenie
Otóż na podstawie nowych, uchwalonych w październiku 2018 roku przepisów o poborze podatku u źródła, minister finansów został upoważniony do wydania rozporządzenia, mocą którego może zostać ograniczone lub wyłączone stosowanie nowych zasad poboru podatku z uwagi na istnienie określonych uwarunkowań obrotu gospodarczego, specyficzny status niektórych grup podatników i płatników oraz specyfikę dokonywania niektórych czynności. Z takiej możliwości minister finansów właśnie skorzystał znowu, odraczając moment stosowania nowych zasad do 31 grudnia 2020 roku.
Taki termin wynika z nowego rozporządzenia w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, jak i identycznego rozporządzenia dotyczącego osób fizycznych.
To już czwarte przesunięcie tego terminu. Poprzednio termin ten przesunięto na 1 lipca 2020 roku (wcześniej miał to być 1 lipca 2019 r., później 1 stycznia 2020 r.). Tym razem termin przesunięto w związku z epidemią koronawirusa. Co istotne, nowe przepisy o WHT (podatku u źródła) są zawieszone do końca roku wyłącznie w zakresie, w jakim odnoszą się do poboru podatku.
Obowiązki już są
Taki zakres zwieszenia ma swoje konsekwencje. Zmiany uchwalone w 2018 roku nie dotyczą bowiem tylko samego poboru podatku.
W konsekwencji, mimo zawieszenia, nadal trzeba stosować przepisy zobowiązujące płatników do dochowania należytej staranności przy weryfikacji poprawności stosowania zwolnienia bądź preferencyjnej stawki WHT oraz do kwalifikowania odbiorcy należności jako beneficjenta rzeczywistego na podstawie znowelizowanej definicji.
Wprowadzone przepisy nie zawierają definicji „należytej staranności”, ani nie wskazują kryteriów wymogu jej dochowania w transakcjach z podmiotami zagranicznymi. Wskazówki w tym zakresie zawierają jednak wyjaśnienia ministra finansów dotyczące WHT.
Nadal również certyfikat rezydencji jest niezbędnym zaświadczeniem w procesie prawidłowego udokumentowania prawa do zwolnienia z poboru podatku u źródła. Certyfikat rezydencji jest zaświadczeniem wydawanym przez właściwy organ administracji podatkowej, zawierającym informacje o miejscu zamieszkania (dla osób fizycznych) lub siedzibie (dla osób prawnych) podatnika. Dokument ten potwierdza, że podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w danym państwie.
