Zgódźmy się co do jednego: gotówka jest niezbędna i jest jednym z narzędzi do zachowania wolności gospodarczej i wolności w ogóle, a płacenie nią nie powinno być w jakikolwiek sposób – i przez nikogo – ograniczane. Płatności bezgotówkowe to równoległa, wygodna, ale tak naprawdę niekonkurencyjna forma regulowania zobowiązań. Każdy powinien mieć ustawowo zagwarantowaną swobodę wyboru, czy chce płacić wirtualnie, czy gotówką. Pisaliśmy już o tym wielokrotnie – zapraszamy do zapoznania się lub przypomnienia sobie artykułów:
Płatności gotówkowe lub bezgotówkowe – musimy mieć wybór
Wzorem innych krajów, powstaje u nas strategia obrotu gotówkowego
Chcemy płacić gotówką
Narodowy Bank Polski, publikując materiał będący wynikiem badania pt. „Zwyczaje płatnicze w Polsce w 2020 r. Podstawowe wyniki badania” przekazał najważniejszą – w naszej opinii – informację: pomimo różnych akcji środowisk lobbingowych zniechęcających do gotówki, miażdżąca większość Polaków chce jej zachowania oraz swobody obrotu nią. Wola suwerena powinna być i w tej kwestii bezdyskusyjnie uszanowana.
Według raportu NBP gotówka była najczęściej wskazywaną metodą płatności – korzystało z niej 97,8 proc. Polaków. Następne w kolejności były karty płatnicze z technologią zbliżeniową (przyznajemy, jest to wygodna forma płatności, szczególnie za drobniejsze zakupy) – z tej formy korzystało 75,6 proc. osób i polecenia przelewu – 69,8 proc.
Już mniej popularne były „inne internetowe metody płatności” (do których zaliczono m.in. usługę PayPal) – na ich używanie wskazało 41,1 proc. respondentów badania, zaś polecenia zapłaty – 40,5 proc. Płatności mobilnych używało 23,9 proc. badanych; w tym kartowych płatności mobilnych –17,6 proc. Inne metody płacenia, łącznie z kontrowersyjnymi z różnych względów kryptowalutami, były wykorzystywane przez 0,2 proc. respondentów. Czeki wypadły już w Polsce z użycia.
Badanie NBP objęło łącznie 3759 zrealizowanych transakcji o wartości 258,3 mln zł. Okazało się, że 46,4 proc. tych operacji Polacy zdecydowali się przeprowadzić płacąc właśnie gotówką. Osoby, które wzięły udział w tym badaniu, a często płacące gotówką, zostały poproszone o zwrócenie uwagi na to, czy w miejscu, w którym płaciły była także możliwość realizacji transakcji kartą. Okazuje się, że aż 49 proc. transakcji gotówkowych zostało zrealizowanych w miejscach wyposażonych w terminal płatniczy, choć płacący mieli karty płatnicze. Ludzie ci, pomimo możliwości zapłaty kartą decydowali się uiścić należność gotówką. Należy uszanować ich preferencje.
Strategia Obrotu Gotówkowego
Informowaliśmy już o tym, że trwają intensywne prace nad Narodową Strategią Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego. Ma ona dodatkowo zabezpieczyć Polakom swobodny, niczym nieutrudniony i nieograniczony dostęp do gotówki. Zakończenie prac planowane jest na IV kwartał tego roku. W pierwszym rzędzie należy spodziewać się zapewnienia dostępności do gotówki w bankomatach i placówkach bankowych. Z pobieżnych obserwacji wynika bowiem, że sieć ATM-ów, pozwalających wypłacić gotówkę z konta, jest coraz uboższa. Wiele z nich jest likwidowanych, a niektóre są permanentnie nieczynne „z powodu awarii”. Z drugiej strony utrudnione jest także wypłacanie gotówki z własnego konta. Powody są prozaiczne, ale zaplanowane przez sektor bankowy: terenowe placówki, szczególnie dużych banków są likwidowane, niektóre banki zniechęcają do wypłat gotówkowych opłatami, a z drugiej strony „zasysają” gotówkę przez coraz częściej stawiane wpłatomaty.
Nie będzie można ograniczać płatności
Taka diagnoza tego rynku pozwoli na wprowadzenie zmian regulacyjnych, poprawiających dostępność gotówki i minimalizujących ryzyko zmniejszenia się jej dostępności dla obywateli w przyszłości. Znaki pieniężne emitowane przez NBP będą powszechnie akceptowane jako prawny środek płatniczy na terenie Polski; zarówno w płatnościach detalicznych za codzienne zakupy, jak i przy regulowaniu wszelkich naszych zobowiązań finansowych. Jeśli ktoś tego nie rozumie lub nie chce zrozumieć, to zrozumie stosowną ustawę i inne przepisy, które się pojawią.
Sam wybór formy płatności – gotówkowa czy elektroniczne instrumenty płatnicze – należy więc pozostawić Polakom.
