Tuż przed upływem czasu na sporządzenie sprawozdań finansowych za rok 2020 składanych w 2021 r., minister finansów wydał rozporządzenie, które wydłuża terminy związane z przygotowaniem, zatwierdzeniem i złożeniem takich sprawozdań.
To dobra wiadomość dla firm, bo przygotowanie sprawozdania za pierwszy rok pandemii nie jest łatwe. I to nie tylko z uwagi na braki kadrowe spowodowane chorobami osób z działów księgowych oraz nowy system pracy zdalnej, ale także dlatego, że w tym roku szczególnie dokładnie musi być rozważona i opisana w dokumentach towarzyszących sprawozdaniom zdolność firmy do kontynuowania działalności. Zagadnienie, które stało się na tyle istotne, że Komitet Standardów Rachunkowości przygotował projekt nowego standardu dotyczący tej kwestii – „Kontynuacja działalności oraz rachunkowość jednostek przy braku kontynuowania działalności”. Dodajmy; standardu, na który przyjdzie nam jeszcze chwilę poczekać, bo jego konsultowanie ma zakończyć się dopiero 4 maja 2021 r. Ma on zatem szansę stać się standardem obowiązującym najwcześniej pod koniec maja tego roku.
Rozporządzenie w ostatniej chwili
Nowe rozporządzenie ministra finansów (Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji) zostało podpisane 26 marca tego roku, a w Dzienniku Ustaw ukazało się 29 marca (poz. 572). Natomiast w życie weszło 30 marca, a zatem zaledwie na jeden dzień przed upływem terminu na sporządzenie sprawozdań finansowych przez te jednostki, dla których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. A zatem przepisy te, tradycyjnie już, wydano w ostatniej chwili.
Początkowo nowe przepisy miały dotyczyć wyłącznie organizacji non profit oraz sektora publicznego. Jednak pod wpływem argumentów ze strony środowisk księgowych podnoszących, że przedłużono termin na składanie rocznych zeznań podatkowych (CIT, zeznania PIT nadal składane są w normalnym terminie), a terminu na sprawozdania nie – co powoduje niespójność tych regulacji oraz wcale nie ułatwia pracy działom księgowym – minister finansów rozszerzył nowe przepisy na wszystkie zobowiązane do sporządzania sprawozdań podmioty, w tym także firmy prywatne.
Czasu więcej o miesiąc lub trzy
Na potrzeby przesunięcia terminów związanych z przygotowaniem sprawozdań i ich składaniem, nowe przepisy podzieliły zobowiązane do tego jednostki na dwie grupy.
W pierwszej znalazły się podmioty prywatne oraz organizacje non profit. W drugiej jednostki sektora publicznego.
Przedłużenie terminu odpowiednio o trzy miesiące (jednostki prywatne i organizacje non profit) lub o miesiąc (jednostki sektora publicznego) dotyczy zamknięcia ksiąg rachunkowych, które normalnie powinno nastąpić na dzień kończący rok obrotowy oraz sporządzenia sprawozdania finansowego, które normalnie powinno nastąpić nie później niż trzy miesiące po dniu bilansowym (czyli najczęściej do końca marca, jeżeli rok obrotowy jest taki sam jak kalendarzowy). W przypadku jednostek, dla których rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy oznacza to przesunięcie terminu sporządzenia sprawozdania z 31 marca 2021 r. odpowiednio na 30 czerwca oraz 30 kwietnia 2021 r.
W takim samym stopniu przedłużany jest także termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego, który normalnie wynosi sześć miesięcy od dnia bilansowego, czyli – dla jednostek, dla których rok obrotowy jest tożsamy z rokiem kalendarzowym – upływa z końcem czerwca.
Jak łatwo policzyć termin przedłużony upłynie 30 września (dla jednostek spoza sektora publicznego).
Na złożenie w KRS czas do października
Pozostałe terminy związane ze sprawozdaniem przedłużane są o 90 dni (a dla jednostek sektora publicznego o 30 dni). Dotyczy to inwentaryzacji, która normalnie powinna być zakończona najpóźniej do 15 stycznia oraz sporządzenia zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej za rok obrotowy, które powinno być sporządzone normalnie nie później niż 85. dnia po dniu bilansowym (po przedłużeniu jest na to 175 dni od dnia bilansowego: 85 + 90).
Roczne sprawozdanie finansowe należy następnie złożyć do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) do 15 dni od dnia jego zatwierdzenia. Sprawozdanie powinno zostać zatwierdzone w ciągu sześciu miesięcy od dnia bilansowego, czyli od dnia kończącego rok obrotowy. Jeżeli rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy zatwierdzenie powinno nastąpić zatem do 30 czerwca, a złożone do KRS do 15 lipca danego roku. Ale – jak już wspomniałem – również te terminy zostały przedłużone, a zatem dla firm prywatnych i organizacji non profit, dla których rok obrotowy jest taki sam jak kalendarzowy, będzie to odpowiednio: 30 września (zatwierdzenie) i 15 października (złożenie).
Nowe rozporządzenie wydłużyło ponadto do 31 lipca 2021 r. czas na przekazanie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, szefowi Krajowej Administracji Skarbowej sprawozdania finansowego przez podatników PIT zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Co istotne, zmienione terminy dotyczą roku obrotowego kończącego się po 29 września 2020 r., jednak nie później niż 30 kwietnia 2021, o ile termin wykonania takich obowiązków nie upłynął przed 31 marca 2021 r.
Warto pamiętać, że wcześniej minister finansów wydłużył m.in. termin na złożenie zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym (zeznania CIT). Termin dla podatników, dla których rok podatkowy zakończył się w okresie od 1 grudnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r., został wydłużony do 30 czerwca 2021.
To nie koniec zmian
Jest bardzo prawdopodobne, że to nie ostatnia zmiana przed złożeniem sprawozdań za rok 2020. Przypomnijmy, że rząd 22 grudnia 2020 r. upublicznił nowelizację ustawy o rachunkowości, która przewiduje przede wszystkim zmiany w zakresie podpisywania sprawozdań finansowych (projekt UD 154).
Zmiana ma polegać na umożliwieniu dokonania tej czynności tylko przez jednego członka zarządu wieloosobowego. Osoba ta musiałby jednak uzyskać od pozostałych członków organu wieloosobowego oświadczenia potwierdzające, że sprawozdanie spełnia wymagania przewidziane w ustawie.
Jest tak dlatego, że nowelizacja wprowadzi także ogólną zasadę (nowy art. 52 ust. 2a ustawy), zgodnie z którą podpisanie sprawozdania finansowego stanowi potwierdzenie, że sprawozdanie to spełnia wymagania przewidziane w ustawie.
W przypadku odmowy złożenia oświadczenia, zastosowano rozwiązanie analogiczne do obecnie obowiązujących przepisów w zakresie odmowy podpisania sprawozdania finansowego, tj. konieczność pisemnego uzasadnienia odmowy złożenia oświadczenia. Odmowa złożenia oświadczenia będzie traktowana jako równoważna z odmową podpisania sprawozdania finansowego. Odmowa podpisu wymagała będzie pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
Obecnie projekt ciągle jeszcze jest na etapie wstępnych prac przed jego przyjęciem przez rząd. Sama nowelizacja miałaby jednak wejść w życie już po siedmiu dniach od ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw. Wszystko wskazuje na to, że nowe przepisy mogłyby wejść w życie jeszcze przed upływem przedłużonego terminu do sporządzenia sprawozdań finansowych za rok 2020 (czyli 30 czerwca dla jednostek, dla których rok obrotowy jest tożsamy z kalendarzowym).
