W komunikacie ministerstwa czytamy, że główne założenia projektu to zwiększenie minimum akcyzowego dla papierosów, wprowadzenie minimum akcyzowego dla tytoniu do palenia, podwyższenie stawki kwotowej na wyroby nowatorskie oraz podwyższenie stawki akcyzy na alkohol etylowy i napoje alkoholowe.
„Główna zmiana to podniesienie akcyzy na używki (alkohole i papierosy) o 10 proc. i zaproponowanie Mapy Akcyzowej, czyli postulowanego przez rynek harmonogramu zmian stawek podatku na kolejne lata – po 5 proc. r/r w latach 2023-2027 (w przypadku alkoholu) oraz po 10 proc. w latach 2023-2027 (w przypadku papierosów, tytoniu do palenia i wyrobów nowatorskich)” – informuje resort finansów.
W wyniku zmian od 1 stycznia 2022 r. nastąpi podwyższenie stawek akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie o 10 proc. (podwyżka nie obejmie cydru i perry o zawartości alkoholu do 5 proc. obj.), minimalnej stawki akcyzy na papierosy z obecnych 100 proc. do 105 proc. całkowitej kwoty akcyzy oraz stawki akcyzy na wyroby nowatorskie poprzez podniesienie stawki kwotowej o 100 proc. Zostanie też wprowadzona minimalna stawka akcyzy na tytoń do palenia w wysokości 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy.
Co to oznacza dla konsumentów? Przykładowo w 2022 r. w stosunku do 2021 r. wzrost opodatkowania 0,5l wódki o ok. 1,50 zł, 0,75l wina o ok. 16 gr, 0,5l piwa o ok. 6 gr a paczki papierosów o ok. 30 gr.
Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie postulowanej przez rynek Mapy Akcyzowej, czyli harmonogramu zmian wysokości stawek akcyzy zaplanowanych na kolejne pięć lat (do 2027 r.). Mapa Akcyzowa to rozwiązanie wprowadzone w ostatnich latach przez wiele pastw Unii Europejskiej, m.in. przez Niemcy i Czechy. Było ono bardzo dobrze przyjęte przez działających w tych krajach producentów i dystrybutorów towarów akcyzowych, ponieważ pozwala im z wyprzedzeniem przygotować się do zmian w prawie i efektywnie kształtować swoją politykę cenową.
Harmonogram przewiduje, aby co roku nastąpiła 5-proc. podwyżka akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie (bez cydru i perry) oraz zakłada coroczną 10-proc. podwyżkę akcyzy na papierosy, tytoń do palenia i wyroby nowatorskie. Ministerstwo podkreśla, że zakładany wzrost jest podobny do wzrostów przyjętych w innych krajach.
Rząd dla uzasadnienie swojej decyzji podaje również dane Eurostatu, które mówią, że ceny konsumpcyjne napojów alkoholowych w Polsce są na zdecydowanie niższym poziomie niż w innych krajach UE. Tańszy alkohol można kupić jedynie w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech. Natomiast cena paczki papierosów jest niższa jedynie w Bułgarii.