Szansę na zastąpienie paliw ropopochodnych czy metanu ma właśnie wodór. W polityce energetycznej Unii Europejskiej ten pierwiastek zajmuje miejsce uprzywilejowane. To właśnie on stanowi jeden z głównych elementów pakietu, którego celem jest eliminacja emisji dwutlenku węgla.
„Wodór może być źródłem energii w sektorach, które nie nadają się do elektryfikacji i umożliwić magazynowanie energii w celu zrównoważenia zmiennych przepływów energii ze źródeł odnawialnych. Można to jednak osiągnąć jedynie dzięki skoordynowaniu działań między sektorem publicznym i prywatnym na szczeblu UE. Priorytetem jest rozwój odnawialnych źródeł wodoru, produkowanego głównie z energii wiatrowej i słonecznej. Jednak w perspektywie krótko- i średnioterminowej potrzebne są inne niskoemisyjne technologie wodorowe, aby szybko ograniczyć emisje i wspierać rozwój rentownego rynku” – czytamy na stronach Komisji Europejskiej.
Stąd działania rządu w obszarze nowych projektów, które charakteryzować się będą wysokim poziomem innowacyjności, pozytywnym wpływem na środowisko, jednocześnie wzmacniając potencjał naukowo-przemysłowy naszego kraju. Realizacja projektów będzie możliwa w oparciu o udzieloną pomoc publiczną w ramach IPCEI. Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii przeprowadziło już wstępny nabór na koncepcje takich projektów, aby ocenić potencjał naszych firm do ich realizacji w formule IPCEI.
– Popieramy rozwój technologii, dzięki którym sukcesywnie zwiększać się będzie nasza niezależność energetyczna i konkurencyjność gospodarki. Polski i europejski przemysł musi stawać się coraz bardziej konkurencyjny, a mechanizm IPCEI jest istotny dla prowadzenia transgranicznej, europejskiej i ambitnej polityki przemysłowej. Wierzymy, że wodór i technologie na nim oparte są szansą na skok cywilizacyjny i nie wolno nam tej szansy zaprzepaścić – mówi wicepremier, minister rozwoju, pracy i technologii Jarosław Gowin.
– Aby zapewnić krajowej gospodarce wodorowej możliwie najlepsze warunki rozwoju, Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadzi prace nad ‘Polską Strategią Wodorową do 2030 roku’. Uzyskanie statusu IPCEI dodatkowo wesprze polskich przedsiębiorców w wyścigu technologicznym, z jakim mamy obecnie do czynienia w zakresie innowacyjnych metod produkcji, transportu i wykorzystania wodoru. Polska ma dobrą pozycję startową w tym wyścigu i potencjał realizacji projektów ważnych dla całej Wspólnoty – dodaje minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka.
W 2020 r. przeprowadzono wstępny nabór na koncepcje projektów wodorowych, w ramach którego zgłoszono 29 projektów z różnych obszarów: projekty infrastrukturalne, projekty badawcze oraz projekty dotyczące pierwszego przemysłowego wdrożenia. Liczba złożonych koncepcji projektowych wykazała duże zainteresowanie rynku tym wymagającym technologicznie obszarem.
– Liczymy na rozpowszechnienie informacji nt. możliwości wsparcia projektów przy wykorzystaniu mechanizmu IPCEI. Wierzymy, że w naszym kraju są przedsiębiorcy, którzy we współpracy z jednostkami naukowymi są gotowi do realizacji ambitnych projektów wdrożeniowych, których efektem będą technologie gotowe do komercyjnego wykorzystania – zaznacza wicepremier Gowin.
– Wodór wesprze realizację celów przyjętej niedawno ‘Polityki energetycznej Polski do 2040 r.’, w szczególności w zakresie wspierania rozwoju odnawialnych źródeł energii. Zależy nam, aby jak najwięcej polskich projektów wodorowych podjęło ten wysiłek i uzyskało status ważnego projektu stanowiącego przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania – podkreśla wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii Ireneusz Zyska.
Projekty złożone w ramach IPCEI powinny charakteryzować się wysokim poziomem innowacyjności, pozytywnym wpływem na środowisko, jednocześnie przyczyniając się do wzrostu konkurencyjności całego europejskiego przemysłu. Powinny też umożliwić osiągnięcie długotrwałej rentowności w przewidywalnej perspektywie czasowej. Korzyści płynące z projektu nie powinny ograniczać się tylko do danego przedsiębiorstwa lub sektora, powinny również tworzyć podstawy dla budowy nowego łańcucha wartości w UE i oddziaływać na rozwój w innych jego ogniwach.
Uzyskanie przez projekt statusu IPCEI daje unikatową szansę na wsparcie, które nie jest ograniczone obowiązującymi regułami udzielania pomocy publicznej – dofinansowanie projektu odbywa się poprzez jego indywidulaną notyfikację w KE. Dodatkowo projekt powinien zakończyć się opracowaniem technologii w pełni gotowej do komercjalizacji.
Wybór projektów na etapie krajowym nie jest jednoznaczny z przyznaniem dofinansowania. Wybór projektu na tym etapie rozpoczyna formalną procedurę na poziomie Komisji Europejskiej celem nadania projektowi statusu IPCEI i tym samym umożliwienia rozpoczęcie krajowej procedury konkursowej na jego finansowanie przez państwo członkowskie.
