Zgodnie z przepisami zawartymi w Polskim Ładzie, minimalnym podatkiem dochodowym od osób prawnych mają być objęte spółki, które mają siedzibę lub zarząd na terytorium Polski i podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Minimalny CIT będą też płacić podatkowe grupy kapitałowe (mogą je tworzyć tylko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne mające siedzibę w Polsce). Konieczność zapłaty nowego podatku wystąpi wówczas, gdy wskazani przedsiębiorcy za dany rok podatkowy poniosą stratę z działalności operacyjnej lub osiągną tak mały dochód, że nie spowoduje on konieczności zapłaty podatku.
Nowy podatek obejmie również spółki nierezydentów, które prowadzą firmę za pośrednictwem zagranicznego zakładu zlokalizowanego w Polsce, w zakresie w jakim osiągane przychody i ponoszone straty związane są z działalnością tego zakładu.
Ważne: Nowy podatek obejmie przypadki, gdy poniesiono stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, albo gdy udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych stanowi nie więcej niż 1proc.
Część kosztów bez limitu
Wraz z wprowadzeniem podatku minimalnego Polski Ład przewiduje także modyfikacje w art. 15 ustawy o CIT, który precyzuje rozliczanie wydatków w kosztach. Chodzi konkretnie o art. 15e, który limituje wysokość kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez podatnika na nabycie określonych usług lub praw niematerialnych. Zgodnie z tą regulacją podatnik, który ponosi wydatki na rzecz podmiotów powiązanych (podmiotów z państwa lub terytorium stosującego szkodliwą konkurencję podatkową) na nabycie (korzystanie) określonych w przepisach usług (praw lub wartości), podatnik ten musi wyłączyć z kosztów taką część poniesionych wydatków, które w roku podatkowym łącznie przekraczają 5 proc. kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów, odpisów amortyzacyjnych i odsetek. Dodatkowo opisany limit nie będzie stosowany do kwoty kosztów usług i praw niematerialnych nieprzekraczającej 3 mln zł w roku podatkowym.
Artykuł 15e ustawy o CIT ma zostać zlikwidowany od przyszłego roku.
Wysokość nowego obciążenia
Nowy minimalny podatek został określony na poziomie 10 proc. podstawy opodatkowania. Na podstawę opodatkowania składać się będzie suma kilku elementów. Będzie to:
– wartość 4 proc. przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych,
– wartość poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych kosztów finansowania dłużnego,
– wartość odroczonego podatku dochodowego skutkującego zwiększeniem zysku brutto/zmniejszeniem straty netto,
– wartość poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych (podmiotów z państwa lub terytorium stosującego szkodliwą konkurencję podatkową) kosztów nabycia określonych usług lub praw niematerialnych.
Aby właściwie wyliczyć podstawę opodatkowania trzeba będzie posłużyć się specjalnym wzorem, dzięki któremu zostanie obliczony wskaźnik EBITDA. To spowoduje, że do podstawy opodatkowania włączona zostanie nadwyżka kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych, w stosunku do kwoty obliczonej według wzoru: [(P – Po) – (K – Am – Kfd)] x 30%. „P” oznacza sumę przychodów ze wszystkich źródeł przychodów. „Po” to przychody o charakterze odsetkowym w rozumieniu art. 15c ust. 13 ustawy o CIT. „K” to koszty uzyskania przychodów, a „Am” to wartość zaliczonych do kosztów w danym roku odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m ustawy o CIT. Ostatni element wzoru, czyli „Kfd” to koszty finansowania dłużnego nieuwzględnione w wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przed pomniejszeniami.
To niestety nie koniec obliczeń do wykonania. Do podstawy opodatkowania będzie się także wliczać koszty nabycia określonych usług lub praw niematerialnych. Dotyczy to np. usług doradczych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń − poniesionych bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach o rajach podatkowych w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają o 3 mln zł kwotę obliczoną według następującego wzoru: [(P – Po) – (K – Am -Kfd)] x 5%.
Podatek będzie płacony rocznie, a w zeznaniu podatkowym będzie trzeba wykazać podstawę opodatkowania, kwotę dokonanych pomniejszeń, a także kwotę samego podatku minimalnego.
Ważne: Zapłacony za dany rok minimalny podatek dochodowy będzie można odliczyć od podatku (tradycyjny CIT) w zeznaniu podatkowym za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym podatnik wpłaci podatek minimalny.
Będą pewne wyjątki
Warto wiedzieć, że ustawodawca zdecydował, że nie wszyscy wskazani przedsiębiorcy od razu zapłacą minimalny CIT. Z obowiązku tego zostaną wyłączeni podatnicy będący:
– podmiotami rozpoczynającymi prowadzenie działalności (w roku rozpoczęcia działalności oraz kolejno następujących po sobie 2 latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku),
– przedsiębiorstwami finansowymi w rozumieniu art. 15c ust. 16 ustawy o CIT (m.in. bank krajowy, instytucja kredytowa, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa),
– podatnikami, którzy w kolejnych latach (począwszy od 4. roku podatkowego) wykazali określony spadek przychodów (co najmniej o 30 proc.) w porównaniu do przychodów roku bezpośrednio poprzedzającego ten rok podatkowy,
– podmiotami funkcjonującymi w prostej strukturze organizacyjno-prawnej, bez rozbudowanych powiązań, tj. w których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, a spółka podatnik nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia, jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.
I tu ważne zastrzeżenie: jeśli rozpoczęcie prowadzenia działalności przez dany podmiot (np. start-up) będzie wynikiem określonych w przepisach zdarzeń restrukturyzacyjnych, wyłączenie z opodatkowania minimalnym podatkiem dochodowym nie będzie miało zastosowania.
