Pod koniec września rząd przyjął przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt poważnych zmian w podatkach dochodowych (druk UD126). Wprowadza on m.in. opodatkowanie spółek komandytowych i niektórych spółek jawnych CIT-em, poważne zmiany w ryczałcie, likwiduje ulgę abolicyjną oraz wprowadza regulacje dotyczące spółek nieruchomościowych. Wśród zmian znalazły się także nowe przepisy dotyczące sporządzania i publikowania na stronie internetowej sprawozdania z realizacji strategii podatkowej za każdy kolejny rok podatkowy.
Obowiązek dla dużych firm
Nowy obowiązek będzie dotyczył podatkowych grup kapitałowych (bez względu na wielkość osiąganych przychodów) oraz tych podatników niebędących grupami kapitałowymi, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym przekroczyła równowartość 50 mln euro, przeliczonych na złote według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok podania indywidualnych danych podatników do publicznej wiadomości.
Nowy obowiązek nie będzie jednak dotyczył podatników, którzy są stroną umowy o współdziałanie. Te ostatnie można zawierać od lipca 2020 roku. Umowa o współdziałanie ma służyć zapewnieniu przestrzegania przez podatnika prawa podatkowego w warunkach przejrzystości podejmowanych działań oraz wzajemnego zaufania między organem podatkowym a podatnikiem. Przedsiębiorca będący stroną umowy o współdziałanie ma możliwość uzgadniania z Szefem KAS istotnych kwestii związanych z jego rozliczeniami podatkowymi.
Zgodnie z planowanymi przepisami sprawozdanie z realizacji strategii podatkowej powinno uwzględniać charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności. Musi też, w szczególności, zawierać opis podejścia podatnika do procesów oraz procedur dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego i zapewniających ich prawidłowe wykonanie oraz dobrowolnych form współpracy z organami Krajowej Administracji Skarbowej. Co więcej, w sprawozdaniu będzie musiał się znaleźć także opis podejścia podatnika do realizacji obowiązków podatkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wraz z informacją o liczbie przekazanych Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacjach o schematach podatkowych z podziałem na podatki, których dotyczą̨.
Informacje, które fiskus już ma
Sprawozdanie obejmowało będzie także informację o złożonych przez podatnika wnioskach o wydanie ogólnej interpretacji podatkowej, indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, wiążącej informacji stawkowej (WIS) oraz wiążącej informacji akcyzowej (WIA). Konieczne będzie także podanie informacji dotyczących dokonywania rozliczeń podatkowych podatnika w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, wskazanych w aktach wykonawczych, wydanych na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w obwieszczeniu ministra finansów.
W sprawozdaniu muszą znaleźć się ponadto informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5 procent sumy bilansowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego (w tym podatników niebędących polskimi rezydentami podatkowymi). Kolejnym elementem, który będzie musiał znaleźć się w opisie strategii są planowane lub podejmowane przez podatnika działania restrukturyzacyjne mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych podatnika lub podmiotów powiązanych.
Nowe sprawozdanie ma zatem zawierać cały szereg informacji opisujących działania podatnika związane z jego rozliczeniami podatkowymi. Zbiera przy tym w jednym miejscu szereg informacji, którymi fiskus i tak już dysponuje.
Kierunek: samokontrola
W tym kontekście warto zauważyć, że Ministerstwo Finansów od dłuższego czasu prowadzi politykę zmierzającą do tego, aby jak najwięcej czynności, które dotychczas obciążały organy podatkowe w ramach prowadzonych kontroli, przerzucić na podatnika. Elementem tej polityki oraz narzuconej przez państwo samokontroli są już w obszarze podatkowym przepisy dotyczące raportowania tzw. schematów podatkowych (MDR). Schematy podatkowe to w pewnym uproszczeniu forma informacji przekazywanej do szefa KAS o planowanych działaniach, które mogą przyczynić się do unikania opodatkowania.
MDR-y to jednak nie jedyny przykład wprowadzonych ostatnio rozwiązań, które mają wyręczyć fiskusa w zbieraniu niezbędnych mu informacji. Innym dobrym przykładem jest nowelizacja przepisów o praniu brudnych pieniędzy i zmiany dotyczące Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Na podstawie nowych przepisów to instytucje zobowiązane (w tym mi.in banki, ubezpieczyciele, pośrednicy nieruchomości, brokerzy, kantory, notariusze) będą musiały weryfikować rzetelność przekazanych przez klienta informacji o beneficjentach rzeczywistych w zestawieniu z rejestrem, a w przypadku zidentyfikowania rozbieżności zgłosić je fiskusowi.
Co więcej, nowym rozwiązaniom towarzyszą wysokie kary przewidziane za niewłaściwe wywiązywanie się z nałożonych obowiązków. Za niedopełnienie obowiązków związanych ze sprawozdaniem z realizacji strategii podatkowej ma grozić kara do jednego mln zł. Taka sama kara ma grozić też za brak aktualizacji danych w CRBR.
W interesie fiskalnym państwa
Jak widać, rząd prowadzi w tym obszarze przemyślaną politykę. Wysokie kary mają zniechęcać do niewłaściwego (niepełnego) informowania o działaniach przedsiębiorców. Coraz bardziej szczegółowe informacje mają ułatwiać fiskusowi śledzenie rozwiązań, które prowadzą do obniżania należności podatkowych i dają mu możliwość odpowiedniego reagowania na nie, czy to przez inicjowanie zmiany przepisów, czy też interpretacji, tak by maksymalnie ograniczyć możliwości legalnego obniżania wysokości płaconych danin. Ten trend nie dotyczy zresztą tylko dużych firm. Wystarczy uważnie przyjrzeć się strukturze nowego JPK_VAT, który ma obecnie dostarczać automatycznie fiskusowi te informacje, które poprzednio wymagały prowadzenia kontroli podatkowych.
Ten trend niestety będzie się w najbliższych latach utrzymywał. Podatników czeka zaś konieczność przekazywania coraz większej ilości informacji na swój temat. Wszystko to oczywiście pod hasłem walki z luką podatkową oraz wprowadzenie uproszczeń dla podatników. W istocie zaś, decydujące znaczenie ma wyłącznie element fiskalny, czyli dążenie do maksymalizowania wpływów budżetowych bez konieczności sięgania do politycznie niepopularnych decyzji związanych z podnoszeniem stawek podatków.
